SBB

SBB - zespół, który okrzyknięto najlepszym polskim rockowym zespołem 45-lecia. Trójka muzyków, która zrewolucjonizowała polski rock. Czołowi przedstawiciele rocka progresywnego w Polsce…

Ten międzynarodowy zespół powstał jako Silesian Blues Band w 1971 roku w miejscowości Michałkowice, Górny Śląsk w piwnicy urodzonego tam 23-letniego śląskiego basisty i pianisty Józefa Skrzeka, mającego już za sobą współpracę z zespołem Breakout. W składzie tria znaleźli się, urodzony w Stalinogrodzie (obecnych Katowicach) 17-letni syn greckich imigrantów - gitarzysta Apostolis Anthimos, oraz pochodzący również ze Stalinogrodu 21-letni potomek szlachty tatarskiej - perkusista Jerzy Piotrowski.

W końcu 1971 roku Silesian Blues Band rozpoczął współpracę z Czesławem Niemenem. Jako grupa Niemen koncertowali m.in. podczas otwierającego Igrzyska Olimpijskie w Monachium festiwalu Rock And Jazz Now!, u boku takich sław jak John McLaughlin i Mahavishnu Orchestra oraz Charles Mingus, czy odbywając trasę koncertową jako goście Jack Bruce). Z Niemenem zarejestrowali conajmniej pięć albumów, w tym dwa w Europie zachodniej. Najznakomitszy niemiecki krytyk muzyczny, organizator i wydawca Joachim-Ernst Berend organizował pierwsze występy i kontakty zarówno grupy Niemen jak i SBB, jak również uwiecznił grupę, w swej znanej encyklopedii jazzu, jako prekursorów jazzrocka i fusion obok takich gwiazd jak Miles Davis, John McLaughlin, Chic Corea, czy Weather Report. Latem 1973 roku drogi muzyków rozeszły się - Niemen założył Aerolit, a Silesian Blues Band przekształcił się w SBB, który to skrót rozwijano wedle pomysłu Franciszka Walickiego jako "Szukaj, Burz i Buduj" (Search, Break & Build / Suche, Breche & Baue), na zachodzie czasami przekształcając w "Sound (that's) Breaking Borders".

Pierwszy autorski album SBB zarejestrowano na żywo w kwietniu 1974 w warszawskiej "Stodole". Wypełniła go brawurowa, żywiołowa muzyka, odwołująca się do tradycji Jimi Hendrixa i tria Cream czy King Crimson, pełna szaleńczych solówek gitary i przesterowanego basu (znaków rozpoznawczych SBB tamtych dni!), ale i lirycznych fragmentów wykorzystujących brzmienie fortepianu. Kolejne miesiące działalności to stale powiększająca się liczba występów na terenie całego kraju, jak i w innych krajach pod sowiecką okupacją - zespół pojawia się regularnie w t.z.w. NRD, Czechosłowacji i na Węgrzech. Wbrew ciągle wpisywanych do Wikipedii błędnych informacji o występach w Bułgarii - zespół do tej pory tam nie wystąpił (!). Powstaje mnóstwo nagrań radiowych, dokonywanych w studiach "Polskiego" Radia w Warszawie, Gdańsku, Katowicach i najczęściej odwiedzanym Opolu. Z warszawskich nagrań radiowych powstaje drugi autorski album zespołu, "Nowy horyzont", później zostają zarejestrowane "Pamięć" i "Ze słowem biegnę do ciebie". Każda kolejna płyta SBB to stopniowe odchodzenie od żywiołowego, surowego i minimalistycznego, free-rocka na rzecz przemyślanych i rozbudowanych kompozycji, rejestrowanych z użyciem syntezatorów i techniki wielośladowej. Zespół współpracuje także podczas nagrań i koncertów z czołowymi polskimi jazzmanami jak Tomasz Stańko, Tomasz Szukalski i Andrzej Przybielski, z trębaczem Don Cherry - ale też z cenioną i lubianą wokalistką pop-rockową, Haliną Frąckowiak.

W 1977 roku zespół znajduje przedstawiciela na rynek zachodni w postaci firmy Aries z Getyngi i zaczyna często koncertować w RFN, Danii, Finlandii, Austrii, Szwajcarii i innych krajach, oddzielonych od okupowanej Polski tzw. żelazną kurtyną. W listopadzie 1977 roku grupa nagrywa w Hanoverze swój pierwszy autorski album przeznaczony na rynek zachodni, "Follow My Dream". W roku następnym powstaje "Welcome", a zespół cały rok spędza w trasach koncertowych, w trakcie których występuje także obok Bob'a Marley'a na wielkim festiwalu Roskilde w Danii, wygrywa festiwal Eurowizji w Knokke w Belgii, a w Polsce, na Węgrzech, Czechosłowacji, Austrii i RFN zapełnia całe amfiteatry, stadiony i wielkie hale koncertowe. Rok 1978 stanowi niejako apogeum popularności zespołu. W tym okresie zespół jest zaliczany przez zagranicznych krytyków i fanów do czołówki światowej i zajmuje poważne pozycje w plebiscytach plasując się bezpośrednio obok Yes i Genesis, lecz jest również ceniony przez młodych muzyków wzorujących się właśnie na SBB i Weather Report.

Tysiące kilometrów tras koncertowych, wyczerpująca praca w studiach oraz męcząca sytuacja polityczna - wszystko praktycznie bez dochodów odbija się negatywnie na zdrowiu i psychice artystów. Napięcie pomaga, na krótko, rozładować zaproszony do zespołu w 1979 roku, drugi gitarzysta, Sławomir Piwowar, wcześniej występujący z jazzową grupą Paradox i zespołem Niemen Aerolit. SBB jako kwartet wykonuje letnią trasę, głównie po nadmorskich amfiteatrach, koncertując później głównie za granicą. Na początku 1980 roku grupa nagrywa swój kolejny album, "Memento z banalnym tryptykiem".

Okazją do reaktywacji grupy okazała się impreza "Trzy Dekady Rocka", zorganizowana w lipcu 1991 roku przez Franciszka Walickiego w Sopocie. Ten jednorazowy występ nie pociągnął jednak za sobą dalszych działań. Kolejna okazja nadarzyła się jednak już w 1993 roku, kiedy zaproponowano udział SBB w koncercie charytatywnym na rzecz dzieci w katowickim "Spodku". Postanowiono powiększyć wówczas skład zespołu do kwintetu, zapraszając Janusza Hryniewicza (śpiew, gitara akustyczna) oraz Andrzeja Ruska (gitara basowa). Zespół w tym składzie dał w okresie 1993-1994 zaledwie kilka koncertów, by w maju 1994 roku wyjechać na tournee po klubach polonijnych w USA. Wyjazd zakończył się nagraniem kasety "Live In America '94", ponownym rozpadem zespołu oraz pozostaniem Jerzego Piotrowskiego na uchodźctwie w USA.

W 1998 roku SBB powróciło na scenę z Mirosławem Muzykantem, młodym perkusistą, który miał już okazję współpracować z Józefem Skrzekiem w jego solowych projektach. To wcielenie SBB pozostawiło po sobie trzy płyty koncertowe, wypełnione nowymi opracowaniami starych utworów i jedną premierową kompozycją ("Całkiem spokojne zmęczenie"). Skład z Muzykantem miał zarówno swoich gorących zwolenników, jak i przeciwników. W końcu jednak, po występie w Waltrop w grudniu 1999 roku układ ten przestał funkcjonować. W 2000 roku Mirka zastąpił grający już wcześniej na debiutanckiej płycie Apostolisa "Days We Can't Forget" Paul Wertico - tutaj z pomysłem i pomocą przyszedł przyjaciel zespołu, fan, a jednocześnie szef europejskiego fan-clubu Pat Metheny Group, Marek Komar.

Właściwą działalność w składzie z Paulem Wertico otworzyła wiosenna trasa w 2001 roku, obejmująca RFN, Czechy i Polskę. W trakcie kilkudniowej przerwy w koncertach muzycy zarejestrowali w położonym pod Pragą studio "The Golden Harp". Jesienią 2001 zespół nagrywa "Nastroje". Kolejne dwa lata to regularne, choć niezbyt częste spotkania muzyków, interesujące koncerty i promocja "Nastrojów", idąca w parze z wydaniem materiałów archiwalnych (płyty z koncertami z Sopotu '78, Karlstad '75 i Getyngi '77 czy DVD z koncertem z Jazz Jamboree '79).

Rok 2004 przyniósł trasę koncertową (udokumentowaną nieautoryzowanym przez Paula Wertico bootlegiem "Odlot"), 22-płytową "Anthology 1974-2004" zawierającą także część skradzionych materiałów oraz zapowiedź nowych koncertów i nagrań zespołu. Plany te zrealizowno w 2005 roku - grupa nagrała wyprodukowany przez Reinholda Macka (współpracownika takich sław rocka jak Led Zeppelin czy Queen) album "New Century", zagrała szereg koncertów w Polsce i poza jej granicami. Koniec roku przyniósł DVD "Live In Theatre 2005" oraz 9-płytowy box "Lost Tapes, vol. 1" z niepublikowanymi nagraniami studyjnymi i koncertowymi (również zawierający bootleg pochodzący z kradzieży z prywatnych archiw Mariusza Zycha). W 2006 roku zespół wystąpił jako gwiazda na prestiżowym festiwalu Baja Prog w Meksyku i otwierał jako "gość specjalny" polskie koncerty Deep Purple. Występ w katowickim "Spodku" wydano na płycie "Live In Spodek". Ponadto ukazały się DVD "Live in 1979" i kolejny 9-płytowy box "Lost Tapes".

Gitarzysta zespołu Apostolis Anthimos prowadzi własne projekty i jest aktualnie wspomagany przez muzyków z nowego zespołu John McLaughlin'a 4th Dimension - Gary Husband i Etienne Mbappé.

Od 2014 roku do zespołu powrócił mieszkający wciąż na emigracji Jerzy Piotrowski. Zespół wystąpił w tym oryginalnym składzie już na wrocławskim Jazz nad Odrą oraz w "bytomskim Centrum Kultury".

Skład:

* Józef Skrzek - gitara basowa, śpiew, instrumenty klawiszowe, harmonijka ustna, skrzypce.
* Apostolis Anthimos - gitary, perkusja, bouzouki, gitara basowa.
* Jerzy Piotrowski - perkusja.

* Sławomir Piwowar - gitary, instrumenty klawiszowe (1979-1980)
* Mirosław Muzykant – perkusja (1998-1999)
* Paul Wertico - perkusja, śpiew (2000-2007)
* Gabor Nemeth -perkusja (2007-2011)

Gościnnie wystąpili:

* Czesław "Niemen" Wydrzycki - śpiew, organy (1971-1973)
* Helmut Nadolski - kontrabas (1971-1972)
* Jan Błędowski - skrzypce (1974)
* Don Cherry - trąbka (1975)
* Tomasz Stańko - trąbka
* Tomasz Szukalski - saksofony, klarnet basowy
* Andrzej Przybielski - trąbka
* Andrzej Rusek - gitara basowa (1993-1994)
* Janusz Hryniewicz - śpiew (1993-1994)
* Andrzej Urny - gitara (zazwyczaj w zastępstwie za Apostolisa Anthimosa)
* Michał Giercuszkiewicz - perkusja
* Ireneusz Głyk - perkusja
* Frank Parker - perkusja
* Krzysztof Dziedzic - perkusja
* Marcin Pospieszalski] - gitara basowa
* Michał Urbaniak – skrzypce

Ekipa techniczna (poniższy tekst poddano cenzurze linków):

* Grzegorz Maniecki – dźwięk, elektronika, technika (okaleczony w 1991 roku, bezdomny)
* Zbigniew Wiatr – instr. perkusyjne i klawiszowe, dźwięk, elektronika, technika (wywłaszczony, obrabowany, terroryzowany, aresztowany, torturowany, zamordowany w 2004 roku przez sowieckich okupantów)
* Bolesław Bielecki – technika (terroryzowany, zmarł w 1988 r. na obczyźnie)
* Mariusz Zych – dżwięk, technika, nagrania, organizacja
* Andrzej Kozioł – transport, światło, technika
* Jerzy Woźniak – pirotechnika, technika
* Artur Kamiński – elektronika, technika, organizacja
* Janusz Bałaban – elektronika, technika

Dyskografia:

* 1972 - Niemen "Strange Is This World" (CBS)
* 1972 - Niemen "Requiem dla Van Gogha" ("Requiem For Van Gogh") (Polskie Nagrania Muza)
* 1972 - Niemen "Marionetki" ("Puppet Man") (Polskie Nagrania Muza)
* 1973 - Niemen "Ode To Venus" (CBS)
* 1974 - SBB 1 (Polskie Nagrania Muza)
* 1975 - Nowy Horyzont (Polskie Nagrania Muza)
* 1976 - Pamięć (Pamiec) (Polskie Nagrania Muza)
* 1977 - Ze słowem biegnę do Ciebie (Ze Slowem Biegne, Do Ciebie) (Polskie Nagrania Muza)
* 1977 - Jerzyk (Wifon)
* 1977 - Geira (Polskie Nagrania Muza)
* 1978 - SBB (Wolanie O Brzek Szkla) (Supraphon)
* 1978 - Follow My Dream (Spiegelei-Intercord)
* 1978 - SBB (Amiga)
* 1979 - Welcome (Wifon / Spiegelei-Intercord)
* 1979 - Slovenian Girls (Omnibus BUS - reedition of 1978 Supraphon release)
* 1979 - Call on Blue (Omnibus BUS)
* 1980 - Memento z Banalnym Tryptykiem (Polskie Nagrania Muza)
* 1994 - Live 1993 (Stuff)
* 1994 - Live In America '94 (Radio Katowice)
* 1999 - Absolutely Live '98 (Yesterday)
* 1999 - SBB w filharmonii: akt 1 i 2 (Yesterday)
* 2000 - Good Bye! (Moskito Records)
* 2001 - Nastroje (Jazz'N'Java)
* 2001 - Karlstad live '75 (Karlstadt Live) (Koch Poland)
* 2001 - Budai Ifjusagi Park 1977 (Buda If Jusagi Park Live) (Koch Poland)
* 2002 - Trio Live Tournee 2001 (CD Silesia)
* 2004 - Anthology 1974 - 2004 (Metal Mind Productions) - contains bootlegs
* 2005 - New Century (Metal Mind Productions)
* 2005 - Lost Tapes, Vol.1 (Metal Mind Productions) - contains bootlegs
* 2006 - Lost Tapes, Vol.2 (Metal Mind Productions) - contains bootlegs
* 2008 - The Rock (Metal Mind Productions)
* 2009 - Iron Curtain (Metal Mind Productions)
* 2009 - Live in Czechoslovakia. Three Quarters (e-silesia.info)
* 2009 - Niemen “Kattorna” (Polskie Radio) - recorded live in 1972/1975
* 2009 - Malczewski. Muzyka ze spektaklu teatralnego i widowisk TV (e-silesia.info)
* 2010 - Blue Trance (Metal Mind Productions)
* 2012 - SBB (Metal Mind Productions)
* 2013 - Jazz nad Odrą 1975 (GAD records)

Bootlegi:

* 1999 - Niemen "Marionetki" / "Requiem dla Van Gogha" (Andromeda) - bootleg of the 1972 production of Polskie Nagrania Muza
* 2003 - Niemen "Strange Is This World" (NuMusi / GreenTree Records) - bootleg of the 1972 production of CBS
* 2003 - Niemen "Ode To Venus" (NuMusi / GreenTree Records) - bootleg of the 1973 production of CBS
* 2003 - Nastroje (NuMusi / GreenTree Records) - bootleg of the 2001 production of Jazz'N'Java
* 2003 - Wizje - book + CD (CD Silesia) - contains stolen material
* 2003 - 22.10.1977 Göttigen, Alte Ziegelei (Gottingen) (CD Silesia) - bootleg
* 2004 - Anthology 1974 - 2004 (Metal Mind Productions) - contains bootlegs
* 2004 - 22.10.1977 Göttigen, Alte Ziegelei - on: Anthology 1974 - 2004 (Metal Mind Productions) - bootleg
* 2005 - Lost Tapes, Vol.1 (Metal Mind Productions) - contains bootlegs
* 2005 - Bucholz 78 - on: Lost Tapes, Vol.1 (Metal Mind Productions) - bootleg
* 2005 - Odlot - Live 2004 (CD Silesia) - not fully authorized
* 2006 - Lost Tapes, Vol.2 (Metal Mind Productions) - contains bootlegs
* 2006 - Pop Session 79 - on: Lost Tapes, Vol.2 (Metal Mind Productions) - bootleg
* 2006 - 22.10.1977 Göttigen, Alte Ziegelei (Metal Mind Productions) - bootleg
* 2007 - Live In Marburg 1980. The Last Concert (e-silesia.info) - swindled bootleg
* 2009 - Live In Neckargemünd 1978: From A Town Called N. (e-silesia.info) - bootleg
* 2009 - 22.10.1977 Göttigen, Alte Ziegelei (e-Silesia.info) - bootleg
* 2009 - Wizje (e-silesia.info) - contains stolen material
* 2009 - Live In Köln 1979. In The Shadow Of The Dom (e-silesia.info) - bootleg
* 2009 - Live In Frankfurt 1977: Follow My Music. (e-silesia.info) - bootleg
* 2014 - Buchholz - Międzyzdroje - Chicago (GAD records) - contains bootleg

W obiegu znajduje się też wiele kopii i bootlegów w niskiej jakości, m.in.:

(Austria) Vienna, Innsbruck

(Denmark) Esbjerg, Ryslinge, København

(Germany) Göttingen-Uni, Bad Breisig, Warburg, Berlin, Uslar, Wuppertal, Extertal, Marl-Hüls, Offenbach, Elmshorn, Braunschweig, Ingolstadt, Bielefeld…

(Hungary) Budapest

(Poland) Warszawa, Sopot, Bielsko-Biała, Kielce, Bytom…